- دستورالعمل طراحی و اجرای سیستم اعلام حریق بر مبنای استاندارد NFPA-72
۱) مساحت هر زون، میبایست حد اکثر ۲۰۰۰m2 باشد.
۲) حد اکثر طول یک زون ۳۰۰۰m میباشد.
۳) حداکثر تعداد تجهیزات در هر زون (شامل دتکتور، شستی، آژیر و…) ۲۴ عدد است و بهتر است حد اکثر ۲۰ عدد نصب گردد.
۴) هر طبقه مسکونی بعنوان یک زون تعریف می شود.
۵) پیشنهاد می گردد کلیه شستی اعلام حریق در راهرو طبقات ، یک زون مستقل باشد.
۶) در جاهائی که دارای ولتاژ القایی است (اتاق ترانس،سوئیچ و…..) باید از سیمهای روکش دار استفاده شود.
۷) سیم الزاما بایستی یک تکه بوده در لوله جداگانه و مستقل استفرار یابد.
۸) قسمت فوقانی سقف و کف کاذب که بیش از ۸۰cm ارتفاع دارد، نصب دتکتور الزامی است.
۹) چنانچه پارتیشن منصوبه تا سقف کمتر از ۳۰cm باشد، نصب دتکتور الزامی است.
۱۰) در صورتیکه ارتفاع گچبری سقف بیش از ۵۰cm باشد، نصب دتکتور برای هر فضا الزامی است.
۱۱) کلیه انبارها به دتکتور مجهز باشند:
الف: اگر انبار در واحد مسکونی باشد، ، نصب دتکتور حرارتی انجام شود.
ب: جهت انبارهای موجود در پیلوت، پارکینگ ، در صورتیکه بصورت ردیفی باشند در فاصله ۰٫۵m از انبارها و در فاصله حداکثر ۸m از یکدیگرنصب میشوند. در صورتیکه انبارها بصورت یک مجموعه جداگانه باشد یکعدد دتکتور در مسیر و راهروی منتهی به آنها نصب گردد.
۱۲) در کنار تابلوهای برق ( تابلو کنتور) نصب یکعدد دتکتور دودی توصیه میگردد.
۱۳) در هر موتورخانه و چاه آسانسور از دتکتورهای دودی در یک زون مستقل استفاده شود. در این خصوص دتکتور ردیاب مکنده دودی Smoke Aspretion System پیشنهاد میگردد.
۱۴) در سالن ها و سوله های صنعتی و ساختمانهایی که مجهز به رایزر برق هستند باید از دتکتور مکنده دودی و یا ردیاب حرارتی کابل(Linear Heat Detector) استفاده شود.
۱۵) بیشترین سطح پوشش برای دتکتورهای دودی ۱۰۰m2 و دتکتورهای حرارتی ۶۰m2 باشد.
۱۶)حداکثر ارتفاع نصب دتکتورهای دودی ۱۲m و این مقدار برای دتکتورهای حرارتی ۸m در نظر گرفته شود.
۱۷) جا نمایی دتکتورها:
الف): دتکتورهای دودی
- دایره ای به شعاع ۶٫۵m
- فاصله دتکتور دودی ۱۰٫۶m تا ۱۵m با توجه به مکان و جانمایی نصب.
ب): دتکتورهای حرارتی
- دایره ای به شعاع ۵٫۳m در محلهایی با ریسک خطر بالا مانند آشپزخانه.
- دایره ای به شعاع ۶٫۵m در محلهایی با ریسک پایین مانند پارکینگ .
- فاصله دو دتکتور حرارتی ۷٫۵m تا ۱۰٫۶m با توجه به مکان و جانمایی نصب.
۱۸) استفاده از دتکتورهای ترکیبی (دودی حرارتی) در هتلها و ساختمانهای مسکونی کارآمد است ولی برای اماکن صنعتی باید از دتکتورهای مجزا استفاده شود.
۱۹) محل نصب و استقرار دتکتور دودی در مجاورت یا نزدیک کوران (جریان هوا) نباشد ( در پارکینک، دور از پنجره، درب و محلی که با فضای باز در ارتباط است).
۲۰) کمترین فاصله دتکتور تا دیوار و یا پارتیشن ۵۰cm و حداکثر ۷m برای دودی و ۵٫۵m برای حرارتی است.
۲۱) بهترین محل برای نصب تابلوی کنترل مرکزی سیستم اعلام حریق در اطاقک نگهبانی، سرایداری و اطاق اطلاعات و یا در نزدیکی درب ورودی اصلی ساختمان است، به گونه ای که مورد رویت ساکنین و بخصوص نیروهای امدادی و آتش نشانی باشد.
۲۲)در فضای سوله، حداکثر فاصله ای که شخص باید طی کند تا به شستی اعلام حریق برسد نباید بیشتر از ۲۰mباشد.
۲۳) در سقف های شیبدار باید دتکتورها در ارتفاع ۰٫۵m پائینتر از بالاترین نقطه سقف نصب شوند.
۲۴)شستی اعلام حریق:
- شستی اعلام حریق در حالت معمولی در ارتفاع نصب ۱٫۲m تا ۱٫۴m و تابلو کنترل مرکزی در ارتفاع ۱٫۷m از کف نصب شوند.
- فاصله بین شستی ها در راهروهای عریض و کم تردد حداکثر بین ۳۰m تا ۴۵m باشد.
- فاصله بین شستی ها در راهروهای کم عرض و پرتردد و راه پله بین ر تردد و باریک و پله بین ۱۵m تا ۲۵mباشد.
- در مجاورت هر درب یا راه پله خروجی ( در زمان بروز حریق و هنگام تخلیه ساختمان ) یکعدد شستی نصب گردد.
- استفاده از شستی اعلام حریق در محلهای خروج اضطراری، وابتداری راه پله الزامی است.
سیستم آدرس پذیر:
۲۵) استفاده از سیستم آدرس پذیر، جهت مجتمع های مسکونی و سوله های صنعتی بزرگ الزامی است.
۲۶) حداکثر طول لوپ ۳۰۰۰m و دارای حداکثر ۱۲۸ تجهیزات یا المان باشد.
۲۷) در سیستم آدرس پذیر، مسیر رفت و برگشت سیم کشی لوپ (حلقه) از درون یک لوله، ممنوع است.
۲۸) حداکثر تعداد حلقه یا لوپ، ۴ عدد می باشد.
۲۹) در هر ناحیه (zone) نهایتا تعداد ۲۴ عدد انواع سنسور در نظر گرفته شود.
۳۰) کابل ارتباطی سنسورها از نوع (JY-ST-Y 0.8 mm2) در نظر گرفته شود. همپنین می توان از کابل یا سیم رشته ای با سطح مقطع ۱٫۵mm2 یا ۲mm2 برای آژیرها و شستی ها استفاده کرد.
۳۱) در اماکن مسکونی/ تجاری به ارتباط خاص بین سیستمهای کنترل اعلام حریق نیازی نیست. فقط تعدادی آژیر در فضای باز و بیرون درنظر گرفته شود.
۳۲) باید برای واحدهای تجاری هرکدام دارای یک سیستم اعلام حریق مجزا و مستقل نصب نمود و در مراکز خرید و پاساژها از یک سیستم اعلام حریق مرکزی استفاده کرد.
۳۳) در انتهای مسیر خط آژیرها، از مقاومت انتهای خطر استفاده شود.
۳۴) در صورتیکه سیم کشی سیستم اعلام حریق، روکار باشد حتما از لوله فلزی استفاده شده، به هیچ وجه از داکتهای پلاستیکی استفاده نگردد.
۳۵) در نقشه و پلان کشیده شده از سیستم اعلام حریق، در مورد کابل کشی و مرکز اعلام حریق توضیحات کافی بانضمام توضیح در مورد هر زون درج گردد.
۳۶) جهت پله خروج اضطراری ( پله فرار) یک زون مستق در نظر گرفته شود و شاسی اعلام حریق آن در هر طبق وحتما در در مسیر پله فرار تعبیه گردد.
۳۷) با توجه باینکه در پاگردی راه پله شستی نصب گردیده، بنابر این شستی جنب درب ورودی واحد ساختمانی نصب نمی گردد.
۳۸) نصب دتکتور دودی برای کلیه اطاقهای خواب الزامی است ولی فضای راهروها نیازی به نصب دتکتور ندارد.
۳۹) با توجه به میزان بالای توان صوتی آژیرهای اعلام حریق، می بایست علاوه بر طبقه منفی (زیر زمین) و همکف در هر دو طبقه یک عدد آژیر با توان خروجی ۷۵db نصب شود. پیشنهاد میگردد در هر واحد یک بیز با توان خروجی ۳۰db نصب شود. باین ترتیب هر ساختمان مسکونی الزاما باید دارای حد اقل دو عدد آژیر اعلام حریق باشد.
۴۰) در نقشه و پلانی که از سیستم اعلام حریق مرکزی (F.A.C) ترسیم گردیده، تعداد زون ها، همچنین محل استقرار هر زون مشخص باشد، برای نمونه { سیستم اعلام حریق مرکزی داری ۸Zone و در ازاء هر طبقه، همکف، راهرو، آسانسور و پله خروج اضطراری ( پله فرار) دارای یک زون باشد}.
- طراحی سیستمهای اتوماتیک اعلام و اطفای حریق بر اساس استاندارد BS5839-1
۱)- براساس استاندارد BS 5839-1 (پارت اول)،حداکثر سطح تحت کنترل در شرایط معمولی جهت هر دتکتور دودی مربعی با سطح مفید بیشتر ۱۰۰ متر مربع،شعاع ۷٫۵m و برای دتکتور حرارتی مربعی با سطح مفید بیشتر از۵۰ متر مربع،شعاع ۵٫۳m میبایست رعایت شود.
۲)- از نظر زون بندی، محل نصب شستی اعلام حریق ( MCP )در ابتدای هر زون،قبل از نصب دتکتورها باشد.
۳)- در انتهای هر زون یک المان با مقاومت ته خط (E.L.R) منطبق با مشخصات تابلو کنترل مرکزی نصب شود.
۴)- در پارکینگ باید از دتکتور حرارت افزایشی HR استفاده شود.
۵)- در انبارها و پارکینگ، چنانچه دتکتورها در یک قسمت نصب گردند داخل یک زون قرار گرفته ولی از طریق چراغ LED مجزا می شوند.
۶)- در داخل انباری، یکعدد دتکتور دودی نصب و توسط یک چراغ LED که در بیرون درب انباری مشخص میگردد.
۷)- در صورتیکه انباری ها درون راهرو استقرار داشته باشند، میبایست درون راهرو دتکتور دودی نصب کرد.
۸)- نصب دتکتور دودی و دتکتور حرارتی در موتورخانه ها الزامی است، لیکن از دتکتور ترکیبی نیز میتوان استفاده نمود.
۹)- برای موتورخانه با وسعت زیاد، زون بندی مستقل الزامی است.
۱۰)- در مجاورت راههای خروج از لابی، پارکینگ و رمپ پارکینگ، نصب شستی اعلام حریق (MCP) ضروری است.
۱۱)- هرکدام از طبقات ساختمان بر روی یک زون مستقل نصب گردد. مگر اینکه مساحت آن طبقه بیشتر از۲۰۰۰m2 و تعداد دتکتورهای منصوبه از ۲۰ عدد (نوع کانونشنال / متعارف) بیشتر باشد.
۱۲)- نصب دتکتور دودی در پاگردی طبقات ( فضای مشاع و مشترک در ورودی اصلی) ضروری است که روی یک زون قرار می گیرند، تعداد نصب این دتکتورها به ابعاد و مساجت فضای مورد نظر بستگی دارد.
۱۳)- نصب شستی اعلام حریق (MCP)در پاگردی طبقات و لابی ها الزامیست. شستی و دتکتورهای راه پله روی یک زون مستقل قرار گرفته، چنانچه درب یا پارتیشن دود بند مابین راه پله و فضاهای مشترک ( روبروی آسانسور) باشد نصب ۲ عدد دتکتور و در غیر اینصورت یکعدد کفایت میکند. دتکتور فضهای مشترک در صورت وجود پارتیشن یا درب دود بند روی زون طبقه قرار می گیرد.
۱۴)- در صورتی که در هر طبقه یک واحد مستقر باشد نیازی به استفاده از چراغ LED نیست. چنانچه در هر طبقه بیشتر از یک واحد باشد، در جلوی درب ورودی هر واحد نصب یکعدد چراغ LED (جهت تفکیک واحدها از یکدیگر) اجباری است.
۱۵)- استفاده از دتکتورحرارتی دمای ثابت HF در آشپزخانه ضروری است.
۱۶)- در صورت وجود آشپزخانه دوم،به دتکتور جداگانه از نوع HF نیاز است.
۱۷)- در سالن اصلی (هال) در هر واحد مسکونی، نصب دتکتور دودی الزامیست.
۱۸)- فضای مبلمان ( نشیمن اصلی) واحد، به دتکتور جداگانه از نوع دودی نیازمند است.
۱۹)- داخل هرکدام از اطاق خوابها، دتکتور دودی نصب شود.
۲۰)- داخل اطاقهای خواب که به حمام اختصاصی مجهز هستند، نصب یکعدد آژیر الزامی است.
۲۱)- در مجاورت راه پله در هر طبقه نصب یکعدد شستی اعلام حریق(MCP) الزامی است. توصیه میگردد نصب این شستی در کنار آسانسور و هر چه نزدیکتر به کپسولهای اطفاء حریق دستی باشد.
۲۲)- طراحی یک زون مستقل برای راه پله ها، از طبقه همکف تا بالاترین نقطه ساختمان ضروری است. ولی شستی و دتکتورهای زیر زمین و طبقات منفی، بر روی زون همان زیر زمین نصب شود.
۲۳)- نصب یکعدد دتکتور دودی در سقف اصلی راه پله ها (سقف خر پشته) الزامی است و این دتکتور معمولا روی زون آسانسور نصب میگردد.
۲۴)- نصب همزمان دتکتور دودی و حرارتی و یا دتکتور ترکیبی، جهت اطاقک آسانسور ( محل استقرار الکتروموتور آسانسور) الزامی است.
۲۵)-دتکتورهای سقف راه پله (خر پشته) و اطاقک آسانسور و موتورخانه معمولا روی یک زون مستقل هستند.
۲۶)- تابلوی اصلی اعلام حریق F.A.C.P در داخل اطاق نگهبانی نصب شود میبایست در معرض دید بوده قابل دسترسی باشد.
۲۷)- نصب آژِیر اعلام حریق در نزدیک تابلوی مرکزی F.A.C.P الزامی است.
۲۸)- در نقشه تک خطی (شماتیک خطی) سیستم اعلام حریق، تغذیه دوبل (۲۴vDC و ۲۲۰vAC) و تلفن‌کننده اتوماتیک Dialler مشخص باشد.
۲۹)- نصب یکعدد آژیر Out Door و یکعدد چراغ چشمک زن(Strobe light) جلوی درب ورودی اصلی ساختمان و فضای مشرف به کوچه یا خیابان اصلی ضروری است. این تجهیزات به آژیر اصلی روی تابلوی مرکزی سیستم F.A.C.P متصل گردد.
۳۰)- در کلیه نقاط ساختمانهای مسکونی با یک واحد در هر کدام از طبقات، از آژیر عمومی (GENERAL ALARM) تغذیه شود.
۳۱)- در کلیه ساختمانهایی که سیستم اعلام حریق متعارف Conventional نصب گردیده است، آژیرهای طبقه همکف، طبقات منفی و زیر زمینها، و کلیه فضاهای مشترک، باید از خط آژیر عمومی(GENERAL ALARM) تغذیه شوند حتی اگر سیستم بصورت یک خط آژیر مستقل ترسیم شده باشد.
جهت توضیحات بیشتر به سایت اصلی BS مراجعه شود