همگانی‌سازی اعلام و اطفاء حریق در ایران
پیش گفتار
اخبار ناگوار از عدم دقت در استفاده از تجهیزات اعلام و اطفاء حریق (حوادث سالهای اخیر)، غیرفعال بودن کلی یا جزئی سیستم‌های فوق و همچنین پائین‌بودن سطح عمومی اعتماد به آنها، انگیزه‌ای بود که عملکرد تجهیزات فوق را براساس انتظارات یک ایرانی مورد ارزیابی قرار دهیم و بتوانیم خدماتی برای کاستی‌های موجود ارائه نمائیم.
واردات مارک و مدلهای مختلف از تمام دنیا، ورود فرهنگ استفاده از سیستم‌های ایمنی و حفاظتی را در پی نداشت! مفهوم “حریق و مقابله با آن” یکی از گمشدگان جنگ ثروت و شهرت از دهه ۷۰ و ۸۰ در بازار گرم ایران بود. هیچ سازنده‌ای از ایرانی نپرسید چه می‌خواهید؟! صف طولانی دوستان در پشت اتاق‌های بازرگانی و سیاست‌های سلطه‌طلبانه شرکت‌های خارجی، مجال فرهنگی نمودن این تجهیزات را به فراموشی سپرد. باید در پی خلق واژه Iranian Alarm Concept به معنای درک حریق ایرانی شده باشیم. در این صورت سازندگان ناگزیر به برآورده‌سازی انتظار استاندارد ما می‌باشند. بحث بومی‌نمودن حریق، تاکتیکی برای فروش برند یا مارک خاص نیست، بلکه نظم در تعادل تکنیکی بازار را تضمین می‌نماید.
آیا زمان آن فرا نرسیده است که سیستم‌های وارداتی اعلام و اطفاء حریق براساس نیاز فرهنگی و خصوصیات افراد ایرانی طراحی و ساخته شوند؟ آیا ما می‌توانیم قوانین استفاده از این تجهیزات را ایرانی‌پسند نمائیم؟
مخاطبین:
اگر همگانی‌سازی را نوعی محصول بدانیم، بازخورد روابط بین مخاطبین و تجهیزات، ماده اولیه آن می‌باشد. استاندارد تولید این فرآورده، درخواست و نیازهای فنی بوده که باتوجه به الگوهای ایرانی‌پسند مرتفع گردیده است. در اینجا به جای استفاده از ” باید” برای رعایت استاندارد، استفاده از تجهیزات یا خدمات به نوعی تضمین‌کننده عملی استاندارد خواهد بود. برای شروع بهتر است مخاطبین اصلی و زیرمجموعه را بشناسیم.
عموم جامعه با دو زیرمجموعه متخصص و غیر متخصص که به تمام افراد مشترک در یک کشور اطلاق می‌گردد، شناخته می‌شوند. دانش‌آموزان با گروه‌های دبستان، راهنمایی و دبیرستان. دانشجویان با گرایشات تخصصی یا پایه. مهندسین و متخصصین براساس توقع دستورکار صادر شده برای رده‌های فروشندگان، طراحان، ناظرین، مشاورین و مجریان. و مصرف‌کننده محترم که دارای زیرمجموعه‌های اپراتوری و مهندسی فنی می‌باشد.
تجهیزات:
تجهیزات، ضامن وابستگی گروه‌ها به استانداردها می‌باشد. این محصولات در هر قالبی که ارائه شوند، مسئولیت محوری را بهمراه خواهند داشت. و این باین معنی است که استفاده از آنها نه تنها رعایت‌کننده استاندارد است، بلکه ضمانت‌کننده زنجیره ایمنی جامعه خواهد بود. تمام محصولات، بدون درنظر گرفتن تنوع، دارای خصوصیات و ویژگی یکنواخت می‌باشند. این ویژگی‌ها شامل: زبان مفهومی مشترک، هم‌پوشانی تکنیکی و وابسته به بازخورد می‌باشد.
از آنجایی که همه ما در مقابل حریق آسیب‌پذیر ولی مسئولیم، محصول فرهنگی برای تمام اقشار جامعه می‌باشد.. محصولات آموزشی نه تنها شامل ابزارهای آموزشی است، بلکه تداوم یادگیری را نیز ضمانت می‌نماید و بالاخره محصول کاربردی که شامل تجربیات و اطلاعات فوق تخصصی برای Customization و Special Modification می‌باشد.
محدوده عملکرد:
حدود عملکرد همگانی‌سازی از تولید تا مصرف می‌باشد. مهم نیست براساس تکنیک‌های کدام کشور تولید شده باشد. مهم اینست که منطبق بر دستورات و نیازمندی‌های مشخص‌شده ما باشد و یا اینکه زیرساخت‌های کنونی و قابل اجرای کشور ما تاکنون با کدامین پروتکل‌های ارتباطی، همخوانی و متعامل بوده است. به عنوان مثال بحث‌هایی مانند: تفاهمات و استانداردهای نام‌گذاری اقلام تا ایجاد شبکه‌های مدیریت ایمنی و راه دور.
کد مخصوص حریق ایران:
با تعریف این کد که شامل تمام ویژگی‌های دلخواه ایرانی می‌باشد، به سازنده اطلاع داده می‌شود که برای حضور در بازار ایران، ویژگی‌های اعلام‌شده از طریق اداره استاندارد را رعایت نماید. مجموعه این کدها شامل کلیه هشدارها و عملکردهای ایرانیزه شده می‌باشد. کد حریق ایران دارای زنجیره‌ای از کدها است که مناسب جامعه ایران بوده و صفر تا صد سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق را پوشش می‌دهد. با اجرایی‌شدن این کد، زبان مفهومی و فنی دراختیارگرفتن این علم در کل کشور یکسان شده و جهل عمومی کاهش می‌یابد.
همچنین موارد مثبت ذیل ازجمله مزایای استقرار این سیستم می‌باشد:
- تعریف یک سیستم ایده‌آل با اخذ نظرات کارشناسان دولتی و خصوصی
- ایجاد بهره‌وری و تنزل هزینه‌های واردات
- ایجاد زمینه تحقیقات برای متخصصین و دانش‌پژوهان این رشته
- تعریف کلمات فنی و مفهومی طبق واژه‌نامه مشترک
- کاهش آمار اعلام حریق کاذب و بالطبع افزایش ضریب اطمینان عمومی از سیستم
- دورنمای مثبت طرح در منظر بین‌المللی
- ایجاد زمینه‌های تفاهم علوم مختلف با حریق مانند: تأسیسات یا معماری در مقابل حریق
- تسهیل در ارتباطات بین سیستم‌ها و یکپارچه‌سازی و درنتیجه صرفه‌جویی در انرژی
- امکان تفکیک مسئولیت‌های حقوقی از تولیدکننده تا مصرف‌کننده
- تبدیل مصرف‌گرایی مطلق به مصرف هوشمندانه
- آشنایی همگانی با علم حریق و بالارفتن سطح ایمنی افراد
علیرضا احمدی دانیالی a_daniali@yahoo.com